Afrika’dan gelişmiş ülkelere “fosil yakıt” resti

Dünya genelinde güç krizinin yaşandığı bir periyotta gerçekleşen COP27 BM iklim tepesi Afrika ülkelerinin “fosil yakıt restine” sahne oldu.

Namibya temsilcisi Maggy Shino, kendi sahip oldukları fosil yakıtları kullanmak yerine pak güce geçmeleri konusunda gelişmiş ülkelerin verdikleri mali takviye kelamlarını tutmadığını belirtti. Shino, “Eğer bize kaynaklarımızı toprak altında bırakmamızı söyleyecekseniz, o zaman yeterli tazminat teklif etmeye hazır olmalısınız, ancak henüz kimsenin böyle bir teklifte bulunacağını sanmıyorum” dedi.

Zirveye çok sayıda petrol ve gaz şirketinin de katıldığını hatırlatan Shino, “Afrika, tüm enerji kaynaklarımızı halkımızın yararına geliştireceğimize dair bir mesaj vermek istiyor, çünkü bizim sorunumuz enerji yoksulluğu” diye konuştu.

Bu yılın başlarında Shell ve TotalEnergies şirketleri Namibya açıklarında kıymetli ölçüde petrol rezervleri keşfetmişti. Namibya’nın yanı sıra Moritanya, Tanzanya ve Senegal gibi ülkeler de ihracat amaçlı petrol ve gaz sahaları geliştirmek ve kendi vatandaşlarına elektrik sağlamak üzere Batılı enerji şirketleriyle birlikte çalışıyor.

Zirvenin yapıldığı Şarm El Şeyh’te bir ortaya gelen iklim aksiyoncuları fakir ülkelere kaynak talep etti. Fotoğraf: Sean Gallup/Getty Images

Rus doğalgazının kesilmesinden en çok etkilenen Avrupa ülkesi olan Almanya’nın Başbakanı Olaf Scholz geçen Mayıs ayında yaptığı açıklamada Senegal ile doğalgaz projelerini sürdürmek istediklerini söylemişti.

Geçen yıl Glasgow’de düzenlenen tepeye kıyasla bu yıl fosil yakıt lobilerinin iştirakinde yüzde 25 oranında bir artış olduğu kaydedildi. Hükümet yetkilileri ve yöneticiler, BM iklim tepesine konut sahipliği yapan Mısır’ın fosil yakıt kaynaklarını kullanmaya yönelik ilgisinin, petrol ve gaz şirketlerine karşı tavırlarda bir çözülmeye yol açtığı görüşünü lisana getirdi.

Fosil yakıt kaynaklarını çıkarmayı azaltma konusunda daha evvel verilen taahhütlerin, Ukrayna savaşından kaynaklanan güç kıtlığı nedeniyle geri plana bırakıldığı, bu yılki dorukta en önemli gözlemlenen durum oldu. Düşük karbonlu güce geçmek konusunda bağlayıcı taahhütleri olan ülkelerin bile önceliklerini değiştirdiği belirtildi.

Gelecek yılki BM doruğuna konut sahipliği yapacak olan Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü’nün (OPEC) bir üyesi olan Birleşik Arap Emirlikleri, dünyanın gereksinimi olduğu sürece petrol ve gaz tedarik edeceğini söyledi.

Ülkeler, iklim değişikliğinin yıkıcı tesirlerini engellemek için, dünyadaki ortalama sıcaklığı sanayi evresi öncesine nazaran en fazla 1,5 santigrat derece artışla sonlandırma amacını koymuştu. Bilim insanları ve güç uzmanları fosil yakıt yatırımları durdurulmadan bu gayenin tutturulamayacağını belirtiyor.

Reuters / GY, BK