Erkan Baş: 20 Yıldır Türkiye Tarihinde En Kültür-Sanat Düşmanı İktidar Hâlâ Koltuktaysa Hepimizin Çıkartması Gereken Bir Pay Var

Haber: ÇAĞATAN AKYOL – Kamera: SADIK KARAKULOĞLU

Türkiye Emekçi Partisi (TİP) Genel Lideri Erkan Baş, partisinin kültür ve sanat işçileriyle buluşmasında, “20 yıldır Türkiye tarihinde gördüğüm en kültür-sanat düşmanı, en halk düşmanı, en kadın düşmanı, en genç düşmanı iktidar hala iktidar koltuğunda oturuyorsa hepimizin bundan kendisine dair çıkartması gereken bir pay var. Biz de demek ki 20 yıldır bir şeyleri yapamadık; eksik yaptık, yanlış yaptık, hatalı yaptık ya da gücümüz yetmedi ama bu sonucu değiştiremedik” dedi.

TİP, bugün İstanbul’un Ataşehir ilçesinde bulunan DasDas Sahnesi’nde kültür ve sanat işçileriyle buluştu. Çok sayıda sanatkarın katıldığı programda, TİP Genel Lideri Erkan Baş, Parti Sözcüsü Sera Kadıgil, Genel Lider Yardımcısı Barış Atay da yer aldı.

Programda konuşan Erkan Baş, 200’e yakın halk toplantısı yaptıklarını ve demokratik kitle örgütü temsilcileriyle, sendikacılarla, hukukçularla, bilim insanlarıyla, çeşitli bileşenlerle bir araya geldiklerini anlattı. “Başlangıç noktamız şurası; Türkiye’de bir siyaset sistemi var ve bu, üstten aşağı işleyişi temel alan bir siyaset tertibi. Biz, bunu tepetaklak etmek istiyoruz” diyen Baş, şöyle konuştu:

“HALKIN ÖZNE OLABİLDİĞİ USUL YARATMAYA ÇALIŞIYORUZ: Birinci ortak noktası bütün bu toplantıların, mümkün olduğunca halkın özne olabildiği, alanın temsilcilerinin özne olabildiği, onların kelamının siyaseti belirlediği bir şekli yaratmaya çalışıyoruz. Bu, mahalle meclisleri için de bu türlü, hukukçular için de bu türlü, bilim insanları ve sanatkarlar için de bu türlü. Şayet biz siyaseten bir şeyi başaracaksak, bence Türkiye’de bunu başarmamız lazım. Siyasetin o yukarıdan aşağı tek yönlü işleyişine son veren ve gerçekten üretenlerin, alanlarına emek verenlerin sözünün daha ağırlık kazandığı bir süreci yaşamamız lazım. Bir itirafla başlayayım. Mesela ilk toplantılarla bugünkü toplantılar arasında epey öğrendik. Çünkü ilk toplantılara gittiğimizde, Türkiye’deki siyasetçilerin yüzde 99’u gibi davranıyorduk. Yani memleketin durumunu anlatıyorduk mesela. Düşünsenize, şimdi Tuzla’da bir personel toplantısındasınız, oradaki emekçilere personellerin durumunun ne kadar berbat olduğunu anlatıyorsunuz. ‘Aslında çok yoksulsunuz, kira ödeyemiyorsunuz’ falan.

MEMLEKETTE NE YAŞIYORSAK YÜZDE 99’UNUN SORUMLUSU İKTİDAR: Gerçekten ama sonra düşündük. Hepimiz aslında aynı şeyi yapıyoruz. Yani insanların yaşadıklarını onlara anlatmaya çalışıyoruz. Bir süre sonra bundan doğal olarak vazgeçtik. Yani onlar daha iyi anlatıyorlar, yaşıyorlar çünkü o durumu. Eski toplantılar bir saat sürüyorsa 55 dakika durum analizi yapıyoruz, 5 dakika ‘ne yapmalıyız’ı konuşuyoruz. Hatta şöyle oluyor, itiraf edelim; biz bağırıyoruz, onlar bizi alkışlıyor. Onlar da âlâ konuşuyor. Biz de onları alkışlıyoruz falan. Rahatlayıp meskene gidiyoruz. İçimiz boşalmış oluyor. Meğer bu toplantıların bizi rahatsız etmesi lazım. Yapmadıklarımızla yüzleşmemiz, yapmamız gerekenleri görmemiz gerekirdi. Yavaş yavaş elimizden geldiğince kendimizi düzeltmeye çalışıyoruz. O yüzden hani artık de memleketin içinde bulunduğu durum falan, bunları tanım etmeyeceğim. Bu toplantının benim açımdan özel, şöyle bir manası var. Memlekette ne yaşıyorsak bunun yüzde 99’unun sorumlusu iktidar. Biz, elimizden geldiğince bulunduğumuz her platformda iktidarı eriştiriyoruz. O söylediklerimizin hepsi doğrudur, gerçektir, inandığımız şeyleri söylüyoruz fakat bunun yanına, bu usul toplantılarda bir şey daha eklememiz gerekiyor.

HEPİMİZİN ÇIKARMASI GEREKEN HİSSE VAR: 20 yıldır Türkiye tarihinde gördüğüm en kültür- sanat düşmanı, en halk düşmanı, en bayan düşmanı, en genç düşmanı iktidar hala iktidar koltuğunda oturuyorsa hepimizin bundan kendisine dair çıkartması gereken bir hisse var. Biz de demek ki 20 yıldır bir şeyleri yapamadık; eksik yaptık, yanlış yaptık, kusurlu yaptık ya da gücümüz yetmedi lakin bu sonucu değiştiremedik. Hasebiyle bu toplantıda, memleketin içinde bulunduğu durumu, onların yaptıklarını tartışmak yerine tahminen biz bu 20 yılda yapmadığımız neleri yaparsak bu sonucu değiştirebiliriz, bu sonucun değişimine katkı koyabiliriz. Tahminen tek başına bizim şimdi gücümüz yetmez, sonucu esaslı bir formda değiştirmeye ancak kesinlikle bir katkı yapabilir. O yüzden hani özetle biz, bu yaptığımız toplantılarda, mesela geride kalan 20 yıla dair çıkarttığımız dersleri de paylaşmak istiyoruz. Her seferinde bunu geliştirmek istiyoruz. Mesela çok dümdüz söyleyeceğim. Bizim en çok karşılaştığımız şey, beşerler Meclis’teki konuşmalarımızdan esas alarak ya da sokakta yaptığımız eylemlerle bizi seviyorlar bir şekilde. Diyorlar ki ‘Ya siz çok güzelsiniz, çok hoşsunuz, çok da gerçek konuşuyorsunuz lakin çok mu solcusunuz’. En çok karşılaştığımız şey bu.

HER GEÇEN GÜN SAĞ; HEGEMONYASINI, HAKİMİYETİNİ ARTIRIYOR: Biz, açıkçası şöyle düşünüyoruz. 20 yılın hala istediğimiz sonuca bizi taşımamasının en önemli nedeni, memlekette güçlü bir solun olmayışıdır. ‘Yani sol tek başına bu iktidarı alaşağı ederdi, biz hallederdik bu işi’ iddiasında değilim ama Türkiye’de güçlü bir sol, güçlü bir sosyalist hareket olmayınca siyasetin genel istikrarı sağa kayıyor ve her geçen gün sağ; hegemonyasını, hakimiyetini artırıyor. O yüzden iktidarın yenilmesi daha da sıkıntı hale geliyor. Halbuki kuvvetli bir sol, memleketteki bu hegemonyayı en azından kırabilirdi ve memlekette her çeşit gericilik, ırkçılık, milliyetçilik, savaş yanlılığı, LGBTİ düşmanlığı, bayan düşmanlığı bu kadar kolay söz edilemez bir şey haline gelir. Bu da AKP’nin altındaki zeminin kayması anlamına gelirdi. Bunu tartışmak istiyoruz.

AKP’DEN KURTULMAK İSTİYORSAK KESİNLİKLE GÜÇLÜ BİR SOLA MUHTAÇLIK VAR: Şayet AKP’den kurtulmak istiyorsak mutlaka ama mutlaka güçlü bir sola ihtiyaç var memlekette. Herkesin böyle bir adım daha sağa doğru kaydığı bir tabloda AKP’yi yenmek mümkün olmuyor. Türkiye’de siyaset, halka yurttaş gözüyle bakmayan bir siyaset; seçmen gözüyle bakıyor. Tribünde otursun, 4-5 yılda bir alkışlasın, oyunu versin, sonra tekrar tribüne, meskenine geri dönsün. Bu esasen ilkesel olarak bizim benimseyeceğimiz bir şey ancak bunun bir de şöyle bir sonucu var. Şayet siz yurttaş, geleceği birlikte kuracağınız yol arkadaşı değil de seçmen olarak bakarsanız o vakit tek derdiniz, o an prestijiyle onun oyunu almak oluyor. Hasebiyle o an prestijiyle onun güzeline gidecek ne varsa onu söyleyen bir siyaset üslubu Türkiye’de hükümran olmaya başlıyor; muhalif olduğunu argüman eden kısımlar ortasında da.

SEÇMEN FİKRİNİ ORTADAN KALDIRIP YURTTAŞ ORTAK PAYDASINI MERKEZE ALMAYA ÇALIŞIYORUZ: Bizim tezimiz şu. Memleket nasıl AKP eliyle son 20 yılda önemli bir dönüşümden geçirildiyse aydınlığa, hoşluğa, eşitliğe, özgürlüğe, barışa, kardeşliğe hakikat da bir dönüşüm mümkündür lakin bunu görmeyip ben bu insanların oyunu nasıl alırım diye düşündüğümüz sürece aslında iktidarın tabanı kuvvetleniyor ve 20 yıldır hala o koltukta oturmaya devam ediyorlar. Hasebiyle bir halkı özdeleştirmek, bunun yol ve yollarını bulmak, geliştirmek çok kolay bir şey değil; söylemesi kolay, yapması çok sıkıntı. Zira yıllara dayanan alışkanlıklar bunlar lakin buraya odaklanmamız lazım. Münasebetiyle bir seçmen fikrini ortadan kaldırıp yurttaş ortak paydasını merkeze almaya çalışıyoruz. Bunun uzanımında da Türkiye’de güçlü bir sol oluşabileceğini ve oluşan bu sol ağırlığın Türkiye’deki bütün siyaset istikrarını değiştirebileceğine inanıyoruz.

TAYYİP ERDOĞAN BİR TESADÜF DEĞİLDİR: Tekrar bizim açımızdan bu tartışmalardan çıkarttığımız kıymetli sonuçlardan bir tanesi de natürel seçime az bir vakit kaldı. Her gittiğimiz yerde seçim konuşuyoruz ancak Türkiye Emekçi Partisi’nin görüşü şudur arkadaşlar. Bu seçim, Türkiye tarihinin en önemli seçimlerinden bir tanesi. Bunu tartışabiliriz fakat daha önemli bir şey var. Bu seçim, ikinci yüzyıla açılan bir kapı olacak. Dolayısıyla bu seçimde bizim yanıt vermemiz gereken soru şu gibi geliyor. İkinci yüzyılda Türkiye’de sol olacak mı, olmayacak mı? Bunu da çok lakin çok kıymetli buluyoruz. Zira birinci yüzyıla baktığımızda, ta 1920’lerden bugüne sistematik bir biçimde solu imha etmeye çalışan, yok etmeye çalışan; halkın, emekçilerin, yoksulların siyaset alanında temsiliyetini engellemeye çalışan bir anlayış hakimdi Türkiye’ye. O yüzden mesela Tayyip Erdoğan bir tesadüf değildir diyoruz.

ERDOĞAN’DAN KURTULUŞA YAKIN OLDUĞUMUZ HİSSİNDEYİZ: Siz bütün bu Cumhuriyet tarihi boyunca solcuları, sosyalistleri, ilericileri, devrimcileri yok etmeye odaklanan bir siyaset güderseniz, işte Kürtleri, Alevileri yok sayarsanız; tarikatların, cemaatlerin sürekli olarak önünü açarsanız varacağınız yer, Adalet ve Kalkınma Partisi’dir, Tayyip Erdoğan’dır. Şimdi bunu niye söylüyorum? Biz, Tayyip Erdoğan’dan kurtuluşa yakın olduğumuz hissindeyiz. Bu Saray rejiminin önümüzdeki günlerde bir mağlubiyet yaşayacağını hissediyoruz. Muhalefet bir kusur yapmazsa bu hezimetin mümkün olduğu bir basamaktayız. Bu kıymetli. Burada rolümüzü oynayacağız, vazifemizi yapacağız lakin temel büyük kaygımız şu. Tamam, biz Tayyip Erdoğan’ı yendik, AKP iktidarına son verdik, yeni bir periyot başladı fakat o devir de halksız, solsuz bir periyot olarak başlar ve bu türlü devam ederse; işçilerin, fakirlerin olmadığı yeni bir siyaset nizamı inşa edilirse en büyük endişemiz, 3-5 yıl sonra AKP masraf, bu sefer BKP, CKP gelir, işte Erdoğan sarfiyat oburu gelir ve biz önümüzdeki yüzyılın birinci çeyreğini de kaybetme riski görüyoruz. O yüzden önümüzdeki seçimlerde aradığımız şey, işte oyumuzu bir ölçü artırmaktan, milletvekili sayımızı bir ölçü artırmaktan falan ibaret bir şey değil.

İKİNCİ YÜZYIL, SOL OLMADAN DİZAYN EDİLMEK İSTENİYOR: Bunlar sonuç olarak değerli lakin temel sorumuz şu; ikinci yüzyıl, solsuz dizayn edilmek isteniyor. İkinci yüzyıl, Kürtsüz dizayn edilmek isteniyor. İkinci yüzyıl, bayansız dizayn edilmek isteniyor. LGBTİ artılar olmadan dizayn edilmek isteniyor. Uzatabilirim fakat özetiyle söylüyorum. İkinci yüzyıl, solsuz dizayn edilmek isteniyor. Buna müsaade verecek miyiz, vermeyecek miyiz? Mesela bizim bazen tahminen size çok gelen telaşımızın, heyecanımızın gerisinde bu önümüzdeki yüzyıla ait bir argüman ve o yüzyılın birinci adımlarında üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirme arayışı var. Bugün Türkiye Emekçi Partisi’nin biz bir şans yakaladığını düşünüyoruz. Bakın, çok açık söylüyorum; bir şans. Nedir bu? Yani bizim Gezi direnişi itibarıyla başladığımız bir tartışma vardı. Gezi direnişi Türkiye’de sosyalist hareketin bir doruğuydu ancak bir tepe olduğu üzere aslında yine inişe başladığımız bir an olarak da kıymetlendirebiliriz.

GEZİ’DE HALK YAPMASI GEREKENİ YAPTI AMA BİZ ROLÜMÜZÜ OYNAYAMADIK: Orada biz şunu gördük. Aslında sosyalizmin değerlerinin toplumun çok geniş kesimleri tarafından benimsenebildiğini, sahiplenebildiğini, hatta insanların, belki adını böyle koymamakla beraber, bunun için hayatını ortaya koyan bir mücadeleye girdiğini, fakat sosyalist hareketin, bütün olarak hepimizin, bütün sosyalist özverileri, bireyleri, grupları, partileri, Gezi’de var olanları katarak söylüyorum, biz rolümüzü oynayamadık. Yani halk yapması gereken her şeyi yaptı, biz yapamadık. Tarihte bu türlü anlar olur. Yapamayabilirsiniz, ancak oradan sonra ‘sosyalist hareketin bir yeniden kuruluşa ihtiyaç var’ saptamasıyla başladı bugünkü TİP’in yolculuğu. Bunu elimizden geldiğince hep birlikte yapmaya çalıştık. Birleşik Haziran Hareketi deneyimiz oldu arada, 2015 seçimlerinde HDP’ye oy verdik. O da bunun bir adımıydı, HDP’nin barajı aşması önemli bir şey olacaktı. Çeşitli adımlar oldu.

SOLUN İÇİNDE, EŞİTLER ARASINDA BİRİNCİ DİYEBİLECEĞİMİZ YERE GELDİK: Sonunda o süreçleri beraber yaşadığımız çok sevgili bir arkadaşıma söylediğim lafı söyledim. Başka bir siyasi partinin genel başkanıydı o zaman. Beraber yapalım bu dönüşümü diye çok çabaladık. Olmadı. Sonra bir gün bana geldi, dedi ki ‘Ya Lider, bu TİP bayağı oldu galiba. Siz başardınız bu işi’. Solun içinden baktığınızda, eşitler arasında birinci diyebileceğimiz bir yere geldik. Dedim ki ‘Vallahi hocam, makûs komşu insanı konut sahibi yapıyor. Biz bunu daima bir arada yapalım istiyorduk, siz kendi varlığınızı sürdürmeyi, bu yenilenmeye tercih ettiniz.’ Gerçekten böyle oldu ve çok az sayıda insanla, çok büyük bölümü genç olan insanlarla bir yolculuğa çıktık.

HER HAK MÜCADELESİNE GİREN SOSYALİSTLER, İŞ SEÇİMLERE GELDİĞİNDE HALKA GERÇEK BİR SEÇENEK SUNMUYORLAR: Burada şunu bilmenizi istiyorum. Bizim belki de bütün Türkiye sosyalist hareketinden ayrıldığımız nokta şurası oldu. Şimdi biz, genelde halka kızıyoruz. Türkiye’de her şeyi seçimlerin çözeceğini düşünen çok geniş bölümler var. Bu hakikat değil. Seçimlerle her şeyi çözemezsiniz. Hatta pek az şeyi seçimlerle çözebilirsiniz. Bu hakikat. Bizim, bunu yılın 365 günü yurttaşlara tıpkı vakitte anlatmamız lazım. Yani daha etkin bir siyasete iştirak daveti yapmamız lazım. Yalnızca oy vermekten ibaret olmuyor ama, mesela bunu seçim devirlerinde anlatmanın hiçbir kararı olmadığı kanaatindeyim. Yurttaşın durumu bu, sosyalist hareketin durumuysa şu. Türkiye’de biliyorsunuz çeşitli sol-sosyalist kümeler vardır. Tez ediyorum; bir haksızlığa uğradığınızda ve hak gayretine girdiğinizde, rastgele bir sosyalisti aradığınızda elinden ne geliyorsa gelir, o uğraşın bir kesimi olur. Her hak gayretine giren sosyalistler, iş seçimlere geldiğinde halka gerçek bir seçenek sunmuyorlar. Burada olağandışı bir durum var.

BİZ, SEÇİMLERDE DE SEÇENEK OLMALIYIZ: Vatandaş için siyasete iştirakin şu anda en tesirli aracı oy kullanmak ise biz onu da en tesirli biçimde kullanmasının yolunu en azından önermeliyiz. O yüzden olağan Türkiye Emekçi Partisi, seçimleri de önemseyen, seçimlerde de memlekette sol ismine, sosyalistler ismine bir tartı oluşturmanın gerektiğine inanan bir parti. Bunu da paylaşmak istedim. Genelde bizde, bu türlü seçimler çok kıymetli değildir diye bir yaklaşım var. Biz bunu tartışabiliriz ancak gerçek bulmadığımız, bugüne kadarki tartışmalardan çıkarttığımız sonuç. Biz, seçimlerde de tesirli olmalıyız, seçimlerde de adres olmalıyız, seçimlerde de seçenek olmalıyız biçiminde bir yaklaşımımız olduğunu da paylaşmış olayım.”